Nowelizacja Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach wchodzi w życie dziś, 5 września. Zmiany w tym zakresie mają na celu wyeliminowanie zjawiska niezgodnego z prawem gospodarowania odpadami, w tym zwłaszcza poprzez ich nielegalne spalanie.
Nowelizacja ustawy o odpadach – znaczące zaostrzenie kar
Wśród wprowadzanych nowelizacją rozwiązań wskazać można znaczące zaostrzenie kar administracyjnych, przewidzianych w ustawie o odpadach i innych ustawach z zakresu prawa odpadowego. I tak za nieprawidłowe gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi, niewywiązywanie się z obowiązków związanych z rejestrem Bazy Danych o Odpadach (BDO) oraz zbieranie odpadów wbrew zakazom, organ wymierzy przedsiębiorcy karę w wysokości od 5 000 zł do 1 000 000 zł, podczas gdy przed nowelizacją dolna granica dla kary pieniężnej wynosiła 1 000 zł. „Stare” widełki wymierzania kary pozostaną w mocy w odniesieniu do gospodarowania odpadami niezgodnie z posiadanym zezwoleniem.
Odrębne granice kary, a także szczegółowy sposób ustalania jej wysokości, przewidziano dla naruszenia polegającego na zbieraniu lub przetwarzaniu odpadów bez wymaganego zezwolenia. Minimalna kara pieniężna będzie wynosiła 10 000 zł, jednak dokładna jej kwota obciążająca przedsiębiorcę zostanie obliczona poprzez przemnożenie jednostkowej stawki (600 zł dla odpadów niebezpiecznych, 300 zł dla odpadów innych niż niebezpieczne lub obojętne oraz 100 zł dla odpadów obojętnych) przez objętość bryły zgromadzonych przez niego odpadów. Gdy wyliczona należność będzie niższa niż dolna granica wskazana w przepisach, podmiot zapłaci 10 000 zł, gdy zaś będzie przewyższała górny limit, przedsiębiorca zostanie obciążony kwotą 1 000 000 zł.
Posiadać tytuł prawny do nieruchomości
Inną wprowadzaną przez nowelizację zmianą jest wymóg posiadania jednego ze wskazanych w art. 41b znowelizowanej ustawy o odpadach tytułu prawnego do nieruchomości, na której odbywać się będzie gospodarowanie odpadami – mogą to być prawo własności, użytkowanie wieczyste, dzierżawa lub użytkowanie. Obowiązek ten będzie dotyczył przedsiębiorców prowadzących zbieranie odpadów niebezpiecznych, odzysk odpadów przez wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych oraz zbieranie lub przetwarzanie odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych, o ile prowadzona przez nich działalność w powyższym zakresie będzie wymagała wydania decyzji o zezwoleniu lub pozwoleniu. W przypadku zawierania umów dzierżawy lub użytkowania konieczne będzie zastosowanie formy aktu notarialnego.
Nowelizacja ustawy o odpadach – zabezpieczenie roszczeń
Kolejna zmiana w ustawie o odpadach dotyczy obowiązku ustanowienia zabezpieczenia roszczeń. Konstrukcja ta stosowana była już wcześniej w decyzjach dotyczących ochrony środowiska, jednak w nowelizacji ustawodawca ustanowił inne zasady jej funkcjonowania. Dotychczas zabezpieczenie ustanawiane było po uzyskaniu przez podmiot decyzji, w formie i w kwocie tam przewidzianej. Obecnie, zgodnie z treścią art. 48a ust. 10 znowelizowanej ustawy o odpadach, wpłata zabezpieczenia lub przekazanie dowodu jego ustanowienia organowi ma nastąpić w terminie 2 tygodni od dnia doręczenia ostatecznego postanowienia, w którym organ określił formę i wysokość zabezpieczenia. Niedopełnienie powyższego obowiązku będzie przesłanką odmowy wydania decyzji o przyznaniu zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów. Z powyższego wynika, że ustanowienie zabezpieczenia roszczeń musi nastąpić przed wydaniem przez organ decyzji w sprawie zezwolenia.
Brak rozporządzeń – zaniepokojenie przedsiębiorców
Mimo iż ustawa wchodzi w życie już wkrótce, nie wszystkie wprowadzane nią zmiany pozostają jasne. Wynika to m.in. z faktu, że wiele praktycznych aspektów stosowania nowych przepisów zależy od treści rozporządzeń wykonawczych, które nie zostały jeszcze przygotowane. Niepewność co do terminu przyjęcia rozporządzeń utrudnia przedsiębiorcom zaplanowanie działań, które będą musieli podjąć w ciągu najbliższego roku, w celu dostosowania się do nowych wymogów, a także uzyskania nowych decyzji – we wrześniu 2019 r. upłynie bowiem termin na składanie wniosków. Tym większe zaniepokojenie dostrzec można u przedsiębiorców, którzy złożyli wnioski o nowe decyzje, przed wejściem w życie ustawy – zgodnie z przepisami przejściowymi „łapie ona w locie” wszczęte i niezakończone postępowania.
Jedną z częściej pojawiających się wątpliwości jest kwestia obowiązku wprowadzenia systemu monitorowania we wszystkich miejscach, w których magazynowane lub składowane są odpady. Przepisy znowelizowanej ustawy o odpadach formułują jedynie wymóg używania urządzeń technicznych zapewniających zapis obrazu przez całą dobę oraz umożliwiających identyfikację osób przebywających w miejscu prowadzenia monitoringu. Co prawda, ustawa zmieniająca zawiera przepis upoważniający ministra środowiska do wydania rozporządzenia w sprawie wymagań dla wizyjnego systemu kontroli, urządzeń technicznych oraz sposobu przechowywania zapisów z monitoringu, jednak przepis ten wejdzie w życie dopiero po sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, a więc w tym samym czasie, co przepisy ustawy zmieniającej dotyczące monitoringu. Do czasu wydania rozporządzenia przedsiębiorcy nie będą w stanie zaplanować zakupienia i montażu odpowiednich urządzeń, a nawet oszacować potrzebnych na ten cel środków.
Źródło: sozosfera.pl